Samen met partners bouwen aan het N!D jaarplan 2026

Op dinsdag 18 november kwam een brede groep programmapartners van Natuurlijk!Deelmobiliteit (N!D) samen in Utrecht. Aan tafels vol schetsen, kaarten en post-its werkten zij met het N!D-team aan de basis voor het jaarplan 2026. Centraal stond de vraag: op welke projecten richten we ons in 2026 om de opschaling van deelmobiliteit zo goed mogelijk te ondersteunen?

Naast de co-creatiesessies over de programmering voor komend jaar, stonden nog twee inhoudelijke onderwerpen op het programma: inzichten uit de enquête duurzame mobiliteit bij woningcorporaties en een update over het lopende traject impactvolle marktordening.

Van longlist naar jaarplan

In aanloop naar de bijeenkomst stelde het N!D programmateam een longlist van mogelijke projecten op voor 2026. Tijdens de partnerbijeenkomst scherpten we met elkaar deze lijst aan en prioriteerden we de projecten. Daarbij werkten we aan vier hoofdthema’s:

Beleid, standaardisatie en harmonisatie ⇒ Projecten die deelmobiliteitsbeleid professionaliseren, standaardiseren en evalueren.

Voorbeeld: Modelbundel datadelen deelauto.

Potentie & opschaling ⇒Projecten die de potentie van deelmobiliteit onderzoeken en actief en in de praktijk bijdragen aan de opschaling van deelmobiliteit.

Voorbeeld: Marktonderzoek deelbakfietsen.

Onderzoek en effecten ⇒ Projecten die de effecten en de stand van zaken van deelmobiliteit en het programma N!D onderzoeken.

Voorbeeld: het jaarlijks Landelijke gebruikersonderzoek.

Markt en marktordening ⇒ Projecten die zich richten op de markt, overheidsinstrumenten en obstakels voor aanbieders om op te schalen.

Voorbeeld: Bestuurlijk adviestraject impactvolle marktordening

Bij het prioriteren keken partners niet alleen naar inhoudelijke waarde, maar ook naar haalbaarheid en volgordelijkheid van projecten. Met de opbrengst van deze sessie werken de programmapartners nu verder aan de invulling van het jaarplan voor 2026.

Inzichten uit onderzoek deelmobiliteit bij woningcorporaties

Onderzoekers Eline Boersma en Fronika de Wit (JUSTNEXUS / Universiteit Utrecht) presenteerden de eerste resultaten van de Enquête Duurzame mobiliteit en woningcorporaties 2025, de tweede editie nadat het onderzoek in 2023 voor het eerst werd uitgevoerd. Doel van het onderzoek is inzicht krijgen in ervaringen, uitdagingen en ondersteuningsbehoeften van woningcorporaties rond duurzame mobiliteit. Een derde meting is in voorbereiding en staat gepland voor 2027.

De enquête is ontwikkeld met De Groene Huisvesters en de Universiteit Utrecht, in 2025 geactualiseerd en verspreid via Aedes. In totaal reageerden 67 corporaties, waarvan 51 enquêtes geschikt waren voor analyse. De uitkomsten laten zien waar corporaties nu staan en waar mobiliteit meerwaarde kan hebben voor huurders.

Wat zien we gebeuren?

Een paar belangrijke inzichten uit het onderzoek:

Meer aandacht
Corporaties besteden meer aandacht aan duurzame mobiliteit dan in 2023, met nadruk op elektrificatie van het eigen wagenpark en initiatieven met e-deelauto’s. Voor huurders blijven concrete voorbeelden van mobiliteitsvoorzieningen nog beperkt.
Beperkte huurdersbetrokkenheid
Bewonersparticipatie vindt vooral plaats bij grote trajecten als renovatie of warmtetransitie. Specifieke participatie rond mobiliteit (bijvoorbeeld over laadpunten, fietsenstallingen of scootmobielbeleid) komt minder vaak voor.
Verdelingsvraagstukken rond parkeren en laadpunten
Parkeerplaatsen worden meestal bepaald door gemeentelijke parkeernormen; bij schaarste werken corporaties met inschrijving, loting of voorrang voor bepaalde doelgroepen. Voor laadpunten verwijzen corporaties vaak naar de openbare laadinfrastructuur van gemeenten; eigen collectieve voorzieningen staan nog in de kinderschoenen.
Wet- en regelgeving als grootste barrière
Waar in 2023 ook gebrek aan kennis en financiën nadrukkelijk speelde, komt in 2025 vooral wet- en regelgeving naar voren als belangrijkste belemmering: de Woningwet, DAEB-kaders, parkeernormen en andere regels beperken de experimenteerruimte van corporaties.
Beperkte investeringen voor huurders
Financieel investeren in mobiliteit voor huurders gebeurt nog nauwelijks. Mobiliteit wordt door veel corporaties (nog) niet als kerntaak gezien, al groeit de aandacht voor mobiliteitsarmoede en bereikbaarheid.

De onderzoekers benoemden dat vervolgonderzoek zich waarschijnlijk meer zal richten op organisatiestructuren, samenwerking met andere stakeholders en het huurdersperspectief, bijvoorbeeld rond bereidheid tot autodelen.

Voor N!D zijn deze inzichten een belangrijke bouwsteen voor nieuwe projecten en producten, zoals verkenningen die gericht zijn op buurtinitiatieven.

Impactvolle marktordening: op weg naar een bestuurlijk advies

Een tweede inhoudelijk blok stond in het teken van impactvolle marktordening deelmobiliteit, gepresenteerd door Mark van Kerkhof (The New Drive). Doel van dit traject is om te komen tot een bestuurlijk advies met een onderbouwde uitvoeringsagenda, waarin een gezamenlijk toekomstperspectief wordt geschetst voor deelmobiliteit op twee en vier wielen. In de komende periode werken we hiernaar toe via een traject met werksessies, bestuurlijke overleggen en overleg met aanbieders.

Vervolgstappen

Deze partnerbijeenkomst leverde belangrijke input op waarmee het jaarplan 2026 concreet uitgewerkt wordt, inzichten in de kansen en drempels voor deelmobiliteit bij woningbouwcorporaties én richting voor het lopende traject rond impactvolle marktordening. Veel dank aan alle deelnemers en we kijken uit naar de vervolgstappen op deze drie onderwerpen!