PROJECTEN

Het project Monitoring & Evaluatie richt zich op het systematisch volgen en beoordelen van de voortgang en effectiviteit van deelmobiliteit en de doelen van het programma. Hiermee willen we inzicht krijgen in hoe deelmobiliteit concreet bijdraagt aan maatschappelijke thema’s als leefbaarheid, bereikbaarheid, ruimtegebruik en klimaat.

Veel steden zetten in op een autoluwe stad en gebiedsontwikkeling met meer nadruk op lopen, fietsen, openbaar vervoer én deelmobiliteit, en minder op het gebruik en bezit van de privéauto. Privéauto’s nemen veel publieke ruimte in beslag. Ruimte die ook anders kan worden gebruikt. Aanvullend op flankerend beleid en factoren zoals de nabijheid van openbaar vervoer, kan de inzet van deelmobiliteit daarbij helpen. Maar hoe groot is die vraag eigenlijk? Hoeveel deelauto’s (met vaste parkeerzone) zijn er nodig om aan die vraag te voldoen? In dit project beogen we deze vragen te beantwoorden. Deze inzichten helpen beleidsmakers om beter onderbouwd, gebiedsgericht deelmobiliteit te kunnen inzetten.

Met de opkomst van deelmobiliteit staan overheden voor de uitdaging om snel en effectief wet- en regelgeving te ontwikkelen faciliteert en reguleert. Veel gemeenten hebben op dit moment geen specifieke regelgeving voor deelmobiliteit, wat leidt tot een lappendeken aan regels en processen tussen verschillende gemeenten. Dit gebrek aan uniformiteit kan de opschaling van deelvervoer belemmeren en de gebruikerservaring negatief beïnvloeden.

Het afgelopen jaar is er een succesvolle pilot uitgevoerd waarin een nieuwe aanpak voor het beheersen van het parkeren van deelauto’s is getest. Met deze aanpak, de ‘Flexibele Parkeermachtiging’, zoeken we naar een toekomstbestendige manier om het parkeren van deelauto’s te organiseren, die groei beter faciliteert en gemeenten in staat stelt om regie daarop te voeren. De pilot heeft positieve resultaten opgeleverd en heeft de interesse gewekt van andere gemeenten, aanbieders en partijen zoals parkeergarages.

De inzet van deelmobiliteit levert veel data op over het gebruik ervan. Deze data helpen om beleid te maken op basis van het echte gebruik of de naleving van vergunningsvoorwaarden te toetsen. Tegelijkertijd liggen risico’s op het gebied van privacy en cybersecurity op de loer. Uitwisselen van deelmobiliteitsdata moet dan ook proportioneel en veilig zijn en voldoen aan de wet- en regelgeving (AVG). Hiertoe hebben de gemeente Amsterdam, Utrecht, Groningen, Eindhoven en Rotterdam in 2022 een werkwijze opgeleverd die voldoet aan deze eisen: City Data Specificatie-Mobiliteit (CDS-M). Deze werkwijze is openbaar beschikbaar en voor alle overheden toe te passen waar deelmobiliteit ingezet wordt. We werken op basis van deze werkwijze toe naar een Nederlands Profiel Datadelen voor deelauto’s en deeltweewielers.

Veel gemeentes staan voor juridische uitdagingen bij het toepassen van wet- en regelgeving rond de regulering en stimulering van deelmobiliteit. Beslissingen uit het verleden kunnen belemmeringen vormen voor effectieve overheidsinterventies. Dit project heeft als doel inzicht te bieden in de beschikbare instrumenten en hun mogelijkheden in het bevorderen en reguleren van deelmobiliteit. Het begint met het identificeren van probleemcasussen waar overheden mee worstelen en het vaststellen van de behoeften van zowel gebruikers als marktpartijen.

Op allerlei plekken in Nederland komen bewonersinitiatieven om mobiliteit te delen in verschillende gedaantes van de grond. P2P autodelen via een platform, buren of vrienden die onderling afspraken maken om een auto te delen en of buurten en coöperaties die met elkaar besluiten auto’s te gaan delen. Deze bottom-up initiatieven vormen een belangrijk onderdeel van de mobiliteitstransitie, maar worden nog niet altijd optimaal ondersteund door overheden. Er is behoefte aan een beter begrip van deze initiatieven en hoe ze kunnen gedijen in verschillende gemeenten en regio’s. Ook ontbreekt het aan inzicht in de potentie en impact van deze initiatieven. Het is van belang om zowel de verschillende soorten bewonersinitiatieven te begrijpen als de rol van overheden in het faciliteren ervan.

In diverse gemeenten en organisaties wordt momenteel kwalitatief onderzoek uitgevoerd met gestructureerde gesloten vragenlijsten, zowel onder aanbieders als gebruikers van deelmobiliteit. Deze benadering leidt tot overvraging van zowel aanbieders als gebruikers. Natuurlijk!Deelmobiliteit heeft in 2023 advies ingewonnen over het standaardiseren van gebruikersonderzoek. Dit heeft geresulteerd in een advies inclusief een vragenlijst, opgesteld door I&O Research.